Zondag 20 juli
Aanvoerder
Never a dull moment met Mario Balotelli, hebben we op het WK weer mogen zien. Kan niet stuk, die man. Alleen belangrijke wedstrijden winnen wil er wel eens bij inschieten. Why always me, vraagt hij zich met regelmaat af als hij scheidsrechters, trainers, medespelers of tegenstanders tegen zich in het harnas heeft gejaagd. Of zijn eigen huis met een vuurpijl in de fik heeft gestoken, ja.
Dat uitgerekend Arsenal een bod van 20 miljoen op hem heeft uitgebracht, is wel verklaarbaar. Die club heeft van oudsher een imago van intense saaiheid. Het spel is er wel op vooruitgegaan sinds Dennis Bergkamp er speelde, maar dat was niet bepaald de persoon om dat imago te veranderen. Dat Cesc Fabregas liever naar Chelsea verkaste dan terug te keren naar Arsenal, zegt alles. Die wil ook wel eens wat beleven. Nog liever Mourinho dan opnieuw Wenger.
Grote strik in zijn hanenkam en op het eerste de beste vliegtuig naar Londen zetten, zou de logische gedachte zijn bij Milan, zou je zeggen. Maar nee, ze willen hem ertoe aanzetten om te blijven door hem de aanvoerdersband aan te bieden.
Je kunt je afvragen of ze gek zijn geworden in Milaan. Maar aan de andere kant, voetballend zullen ze er toch niet meer aan te pas komen tussen het Engelse en Spaanse geweld, en nu kan er in ieder geval nog gelachen worden. Is ook wat voor te zeggen.
Zaterdag 19 juli
Tussenstation
Als jonge speler kun je veel maken. Dat zien mensen graag, dat je zelfvertrouwen en branie toont. Dat je niet bang bent om stelling te nemen. Dat je weet wat je kunt en je daar niet voor schaamt. Geen valse bescheidenheid. Totdat je te ver gaat.
Als jonge speler moet je ook leren wat de impact is van de dingen die je zegt en doet. Zodra je bij een grote club komt, gaan mensen betekenis toekennen aan je woorden. Maakt niet uit of je er verstand van hebt. Maakt ook niet uit waar het over gaat. En eigenlijk maakt het zelfs niet zoveel uit wat je allemaal uitkraamt. Totdat er een oordeel uit spreekt over het cluppie waar ze fan van zijn.
Richairo Zivkovic is zo'n jonge speler, die zich veel kan veroorloven en zelfs gestimuleerd wordt om hoog van de toren te blazen. Totdat hij zich per ongeluk laat ontvallen dat hij, nu hij op zijn 17e al bij Ajax zit, ooit, als hij groot is, wel bij een buitenlandse topclub zou willen spelen. 'Ajax is mijn tussenstation, natuurlijk,' antwoordde hij, ongetwijfeld op een zeer suggestieve vraag van de interviewer.
Dat had hij niet moeten doen. Ajax, een tussenstation. Wat denkt hij wel? De snotneus! Geschrokken van de reacties liet hij per ommegaande elders optekenen dat die woorden 'niet helemaal' klopten. Inderdaad, hij moet eerst maar eens een vaste waarde zien te worden en zijn focus ligt uiteraard de komende tijd volledig op Ajax.
Die heeft zijn lesje geleerd. Maar dat hij gas terugneemt, is onzin natuurlijk. En het is trouwens voor Ajax te hopen dat hij alles doet behalve die club gauw als zijn eindstation te zien. Dat is de pest voor zijn ontwikkeling. In die zin baren de afspraken van Klaassen, Veltman en Van Rhijn om samen nog enkele jaren bij Ajax te blijven grote zorgen.
Vrijdag 18 juli
Kolder
Sinds de eerste wedstrijd van het WK doen de wildste verhalen de ronde over de toekomst van Nederlandse internationals. In eerste instantie ben je geneigd te denken dat het allemaal een graadje overtrokken is, maar naarmate de tijd verstrijkt blijken veel spelers wel degelijk de transfer te maken die hen was toegedicht.
Janmaat, Martins Indi, De Vrij, ze zijn al weg of staan op het punt te vertrekken. En met de enkeling die nog bij zijn club zit, kan dat ook zomaar alsnog gebeuren. Het is zoals zaakwaarnemer Rob Jansen van Daley Blind het formuleert: 'De kolder van vandaag kan morgen zomaar realiteit zijn.'
Hopelijk doen ze het goed, zodat het achteraf niet alsnog kolder blijkt te zijn dat ze daar in het buitenland zitten. Want dat realiteit ook kan veranderen in kolder, laat het gedraai van de FIFA zien in verband met de toekenning van de Gouden Bal aan Lionel Messi.
Oud-trainer Gerard Houllier van de keuzecommissie legt het nog één keer uit: Messi heeft die prijs terecht gekregen, omdat hij de belangrijkste man was van Argentinië en als eerste scoorde in de penaltyserie tegen Nederland. Daardoor haalde hij de finale, een voorwaarde voor het winnen van de prijs.
Waarom Arjen Robben dan genomineerd was, is een raadsel. Hoe het kan dat de Uruguayaan Diego Forlan, vier jaar geleden gestrand in de halve finale, destijds werd gekozen, eveneens.
Het positieve is dat Robben er wel een les voor de toekomst uit kan leren: voor de zekerheid altijd de eerste penalty nemen in een beslissende serie.
Donderdag 17 juli
Slapstick
Rondom grote wedstrijden spelen zich vaak mooie gebeurtenissen af die pas later bekend worden. Zo onthulde de Italiaanse scheidsrechter Nicola Rizzoli dat de Duitser Christoph Kramer na de botsing met de Argentijn Ezequiel Garay totaal de weg kwijt was. 'Is dit de WK-finale?' vroeg hij de scheidsrechter. Je reinste slapstick natuurlijk.
En toch was het zo'n gekke vraag niet. Kramer had eerder pas vier interlands gespeeld en had er helemaal niet op gerekend deze te spelen. Pas na het afhaken van Sami Khedira was hij in de basisopstelling terechtgekomen. Per ongeluk dus eigenlijk. Toen kwam daar die tik tegen zijn hoofd bovenop en moest hij zich logischerwijs heroriënteren.
'Ik wil weten of dit echt de finale is,' zei Kramer toen de verbouwereerde Rizzoli hem vroeg zijn vraag te herhalen. En na de bevestiging: 'Bedankt, het is belangrijk om dat te weten.'
Zeg maar eens dat hij ongelijk had. Het maakt nogal wat uit of je zomaar een partijtje speelt waar bij toeval wat veel mensen op afgekomen zijn of dat het een WK-finale is. In het laatste geval doe je net iets meer je best. Toch was het voor bondscoach Löw reden om hem snel te vervangen.
Dat moet pas echt balen geweest zijn voor Kramer. Realiseer je je net dat je de wedstrijd van je leven staat te spelen, is hij alweer voorbij.
Woensdag 16 juli
Sleuren
Van Ibrahim Afellay al jaren niets positiefs meer gehoord. Door omstandigheden niet geslaagd bij Barcelona en niet meer in staat geweest om bij Schalke uit het dal te klimmen. Zit nu in Barcelona op verlossing te wachten, maar één ding is duidelijk: die wil hij voorlopig nog niet uit Nederland.
Slecht nieuws voor Afellay is dus de dreigende tekst van Khalid Boulahrouz, de nieuwste aanwinst van Feyenoord: 'Ibrahim is mijn beste maatje. Als ik een handje kan helpen dat hij bij Feyenoord komt spelen, zal ik hem zeker hier naartoe sleuren.'
Dat kan nog wel eens een heel getrek en gedoe worden: Ibi die zich schrap zet en Khalid die hemel en aarde beweegt om hem toch over de streep te trekken, zo nodig letterlijk. En ondertussen op Ibi inpratend dat Feyenoord tegenwoordig de club is om ook internationaal aan de bak te komen. Perfecte springplank dus.
Eén ding is duidelijk: Khalid hoeft geen hulp meer van Willem van Hanegem te verwachten. Die is weer eens teleurgesteld afgehaakt, omdat hij onvoldoende draagvlak voelt voor de adviserende rol die hij zou gaan bekleden. 'Het werd niet serieus opgepakt. Ik heb meer het idee dat we de voorbije maanden wat visites over en weer hebben gedaan, maar er is dus niets concreet geworden. Zelfs niet dat ik klankbord zou worden.'
Jammer. Maar het is zoals Graziano Pellè vanuit Southampton zegt: 'Dat is het lot van Feyenoord, het lot van Nederland.' Dat spelers die tot wasdom komen voor de grote competities kiezen, bedoelt hij. En dat onze grote clubs last hebben van knorrende oude iconen, die zich als het erop aankomt meestal niet meer naar het strijdperk laten sleuren maar vanaf de zijlijn iedereen de maat blijven nemen.
Dinsdag 15 juli
Knallen
Als nieuwe speler is het verstandig je een beetje geliefd te maken bij de club die je net heeft gekocht en zijn aanhangers. Nick Viergever heeft dat goed begrepen. 'Wij trainen met 28 man. Er is heel veel jeugdig talent en iedereen kan ballen,' zegt hij over zijn eerste weken bij Ajax. Prima. Maar het is wel de vraag wat zijn oude club ervan vindt als hij eraan toevoegt: 'Dat was bij AZ wel wat anders.'
Wie ook van knallen weet, is Siem de Jong, net vertrokken bij Ajax. Hij heeft precies veertien minuten nodig gehad om zijn eerste doelpunt voor Newcastle United te maken, in de oefenwedstrijd tegen Oldham Athletic. Hij schoot een vrije trap eerst in de muur, maar vuurde vervolgens in de rechter kruising. 'Een verbluffende goal bij zijn debuut!', aldus het Twitter-account van de club. 'Hij draagt de aanvoerdersband en het complete stadion applaudisseert voor zijn doelpunt.'
Siem heeft het geschoten dus, in Newcastle. En hij heeft het niet eens nodig gehad om iets neerbuigends over zijn oude club te zeggen. Hopelijk voor hem laat men het bij Newcastle ook na om over zijn rug rotopmerkingen te maken over zijn broertje Luuk, die in een half jaar tijd tot hetzelfde aantal doelpunten kwam. Het is voor een club ook verstandig om nieuwe spelers die succesvol zijn een beetje te vriend te houden.
Maandag 14 juli
Prijs
Lionel Messi staat normaal gesproken al niet bekend als een vrolijkerd, maar na de WK-finale was zijn uitstraling zelfs voor zijn doen uitgesproken negatief. En dat terwijl hij werd uitgeroepen tot de beste speler van het toernooi. Met een gezicht als een oorwurm nam hij het beeldje in ontvangst, nauwelijks in staat de hoogwaardigheidsbekleders een handje te geven en al helemaal niet bereid om de trofee even boven het hoofd aan het publiek te tonen.
Inmiddels heeft hij er wel een draai aan gegeven door een verhaal op te hangen over het belang van de teamprestatie en te verklaren dat het elftal het land plezier heeft bezorgd door de finale te halen. Maar geen woord over zijn individuele prijs, alsof hij er niet aan herinnerd wil worden.
Gelukkig was Diego Maradona wel direct tot commentaar bereid en volstrekt helder: de prijs was ten onrechte toegekend. 'Messi? Ik zou hem de hemel willen geven als dat mogelijk was. Maar het is niet goed als iemand iets wint dat hij niet had moeten winnen vanwege een of ander marketingplan.'
Maar echt pijnlijk was pas de reactie van FIFA-voorzitter Sepp Blatter tijdens een persconferentie in het Maracanã-stadion: 'Ook ik was enigszins verrast toen ik Messi naar voren zag komen als beste speler van het toernooi.'
Van je vrienden moet je het maar hebben. Maar natuurlijk slaan beiden de spijker op de kop. En van iedereen wist Messi zelf het beste dat er voor het eerst in zijn leven een prijs was die hij niet had mogen krijgen. En juist die moest hij voor het oog van de hele wereld gaan ophalen. Als verliezer. Voor geen prijs liep hij die trappen op. Maar ja, weiger maar eens. Dan ben je ook nog eens een slechte winnaar.
Zondag 13 juli
Duitser
Het is maar goed dat Duitsland in de verlenging nog scoorde, want als het 0-0 was gebleven, was in Nederland vast beweerd dat we eigenlijk net zo goed waren als de wereldkampioen. We hadden dan immers niet verloren van de nieuwe wereldkampioen of van het land dat niet had verloren van die wereldkampioen.
Zo zijn we inmiddels gaan denken, met dank aan Louis van Gaal. Waarbij we overigens over het hoofd zouden zien dat Costa Rica zich dan ook net zo goed zou kunnen noemen als de wereldkampioen. En Griekenland ook. Allemaal landen die niet zouden hebben verloren van landen die niet hadden verloren van het land dat gekroond werd tot wereldkampioen.
Dat blijft ons bespaard, dankzij die ene goal van Mario Götze in de 114e minuut. En natuurlijk dankzij de onversaagde arbeid van Bastian Steinschweiger. Duitser worden ze niet gemaakt. Je kunt hem schoppen, slaan of neerknuppelen, en de Argentijnen deden het allemaal, maar hij weet niet van wijken. En trouwens, als je hem niet schopt, slaat of knuppelt, doet hij het zelf wel. Hij raast over het veld. Nigel de Jong is er niks bij.
Zet daar Messi tegenover, die door fysiek ongemak nog meer zijn momenten moest kiezen dan anders, en het is bijna stuitend dat het nog zo lang duurde voordat het doek viel voor Nederland, Costa Rica en Griekenland. Zo beschouwd stelt die nieuwe wereldkampioen toch niet zoveel voor.
Zaterdag 12 juli
Trots
Natuurlijk zijn alle spelers, Robben en Van Persie voorop, trots op wat het Nederlands elftal op het WK heeft gepresteerd. Het is het woord dat om de zin wordt uitgesproken, en terecht. Derde plek, het is niet niks. Niet verloren ook, volgens de logica van Van Gaal. In ieder geval niet binnen honderdtwintig minuten op de knieën gedwongen.
Met een rol bovendien voor alle drieëntwintig spelers. Tot en met de derde keeper aan toe heeft iedereen in het veld gestaan, als om te benadrukken dat ze het echt met z’n allen hebben gedaan. De teamgeest wordt door iedereen geroemd. En de strijdbaarheid droop ervan af, zelfs nog in de troostfinale.
En met een bondscoach die door de spelers op handen wordt gedragen. Hij maakte voor Nederlandse begrippen ongewone en verrassende keuzes, maar alles wat hij deed was beredeneerd en alles wat hij vooraf zei kwam uit. Zijn wissels waren bijna goud waard.
Trots op elkaar. ‘Op de jongens,’ zeggen Robben en Van Persie. Maar ze realiseren zich dat ze hun ultieme doel niet hebben bereikt. Daarom ontvingen ze hun bronzen medaille wel met blijdschap, maar niet met gejuich, tot verdriet van de Jack van Gelders en de Tom Egbersen. De laatste vond alles namens het volk weer ‘fhanthastisch’.
Ik had liever gezien dat Robin van Persie met de handgebaartjes na zijn penalty tegen Brazilië op die overdreven loftrompetterij had gewezen dan op de vermeende rancune van zijn criticaster Pierre van Hooijdonk. Je kunt namelijk ook te trots zijn.
Persoonlijk ben ik trouwens ook ‘steenkapot’. Maar dan van het juichende commentaar.
Vrijdag 11 juli
Troost
Van Gaal en zijn mannen zijn 'nog steeds heel verdrietig', liet hij weten op de persconferentie. 'Een droom is vervlogen. We hadden een doel. We wilden de wereldtitel winnen. Dat is niet gelukt en dat doet heel pijn, bij iedereen. Dat heb ik gezien en gemerkt.'
Van Gaal claimt zelfs verdrietiger te zijn dan de Brazilianen. 'Je kunt beter met 7-1 verliezen. Dan heb je tenminste duidelijk verloren. Nu blijft het knagen en is het lastig focussen. We waren zo dichtbij.'
Toch is dat raar. Als je nou weet dat je beter flink kunt verliezen dan nipt, ga dan zo spelen dat je òf op een goede manier wint òf afgetekend verliest, zoals Brazilië deed. Ga dan geen angsthazenvoetbal spelen, in de hoop op een luizig goaltje. Dat is niet eens leuk winnen en je creëert je eigen kater bij verlies.
Nou ja, gelukkig is er een troostfinale. In hun peilloze verdriet hebben spelers aangegeven daar geen behoefte aan te hebben, maar het kan juist louterend werken. Je moet toch iets met je verdriet en wat kun je nou beter doen dan nog één keer laten zien dat je hartstikke leuk kunt voetballen tegen een aansprekende tegenstander. En áls je dan toch verliest, wordt het misschien 7-1 of zo, maar dat is minder erg, aldus Van Gaal.
Toch is er een probleempje. Van Gaal wil die troostfinale echt winnen, en dat geldt voor de Brazilianen ook, heeft hun coach Scolari al laten weten. Zij vinden zichzelf namelijk ook erg verdrietig, juist vanwege die 7-1 gek genoeg. En we weten inmiddels hoe het gaat als beide ploegen echt willen winnen: dan doen ze vooral alles om niet te verliezen.
Donderdag 10 juli
Loterij
Dat Louis van Gaal en zijn spelers trots zijn op de wijze waarop Oranje heeft gespeeld, is acceptabel. Het resultaat vergoedt een hoop, voor een deel zelfs dat het spel grote gedeeltes van wedstrijden niet om aan te zien was. Maar om nu te zeggen dat het als het op penalty's aankomt een loterij is, zoals Van Gaal doet, is ongeloofwaardig.
De coach die alles beredeneert en tot in detail voorbereidt. Die de eerste penaltyserie succesvol beïnvloedt door weloverwogen een halve minuut voor het einde van de verlenging de tweede doelman in te brengen. Die kan niet een verloren serie afdoen als een loterij. Daar hoort de hand toch in eigen boezem. Als je heel goed weet wat je allemaal goed hebt gedaan, moet je ook inzien wat je fout hebt gedaan.
Wat op z'n minst heel erg fout ging, was de nazorg na de penalty van Ron Vlaar. Wat blijkt? Toen de keeper juichend en de speler balend hun rug naar de bal hadden gekeerd, rolde deze alsnog richting doel, ogenschijnlijk zelfs tot net over de doellijn. Waar was de doellijntechnologie toen we die nodig hadden? Maar erger nog, waar was de alertheid van Van Gaal, die toch steeds alles doorzag en voorspelde?
Een loterij, kom nou. Gewoon niet goed opgelet. Prima penalty van die Vlaar. Zo'n domper in de penaltyserie zou Argentinië niet meer te boven zijn gekomen.
Woensdag 9 juli
Dood
Het pijnlijkst is en blijft het voor Brazilië. Dat is voor schut gezet door Duitsland en zag daarna aartsvijand Argentinië wel de finale bereiken, waardoor het als gastheer opgezadeld wordt met een eindstrijd die het land niet kan aanzien. Ook voor ons is het rot natuurlijk. Maar als je in de laatste vier uur voetbal niet één doelpunt weet te maken, verdien je het ook niet om in de finale te staan. En dan hoef je daar ook niet rouwig om te zijn, want Duitsland weet het doel inmiddels vrij goed te vinden.
Bijzondere halve finale was het trouwens. Messi tegen Robben. Maar beiden werden nauwelijks bereikt, dus werd er honderdtwintig minuten lang niet gevoetbald. De wedstrijd was dood. Eigenlijk heeft niemand gewonnen, alleen heeft Argentinië niet verloren.
De jongens hebben geen zin in de wedstrijd om de derde plaats. Logisch. Toch zou een wedstrijdje tegen Brazilië een heel goede gelegenheid kunnen zijn om eindelijk eens een lekkere pot te gaan voetballen en samen met de Brazilianen weer tot leven te komen.
Dinsdag 8 juli
Schaamteloos
Je kunt een unieke prestatie leveren, je kunt geschiedenis schrijven en je kunt het voetbal vermoorden. En Duitsland doet het allemaal tegelijk. Op de een of andere manier weten Duitsers in het voetbal nooit wanneer het genoeg is geweest. Of het nou de afscheidswedstrijd van Johan Cruijff is, Europees voetballer van de eeuw, of de halve finale van het WK tegen het gastland, hét voetballand van de wereld, ze weten het feest te verstieren en het voetbalplezier te vergallen.
'Dit is prachtig, behalve als je uit Brazilië komt.' Iets dergelijks zei Frank Snoeks na vier doelpunten binnen tien minuten in de eerste helft. Ik zou het graag om willen draaien: dit is vreselijk, behalve als je uit Duitsland komt. 'We hopen niet dat het weer een verlenging wordt,' zeiden wij thuis met het oog op de nachtelijke eindtijd. Maar achteraf hadden we er met liefde een korte nachtrust voor over gehad.
Als wij Spanje inmaken, doen we dat in een enerverende wedstrijd pas na heftige strijd, en vooral ver bij Spanje vandaan. Als Duitsers gehakt maken van een tegenstander, doen ze dat in diens eigen huis, zonder ook maar een moment twijfel te laten bestaan over hun suprematie. Het was de halve finale van het WK, en er was zelfs geen enkele reden om nog naar de tweede helft te gaan kijken.
En als je dat wel deed, werd je nog gestraft ook. Het ergste kwam op het laatst: de gepijnigde blik van Manuel Neuer bij het tegendoelpunt van Brazilië. Zelfs de eretreffer wist hij van zijn glans te ontdoen in zijn ambitie zijn doel schoon te houden.
Het is maar de vraag of Nederland de finale tegen deze Duitsers moet willen spelen. Nou ja, het is in ieder geval ver van huis.
Maandag 7 juli
Kwaliteit
De groep waarmee Louis van Gaal tijdens het WK werkt is zo goed, dat door Europese topclubs zelfs jacht gemaakt wordt op de reserves en notoire foutenmakers. Stefan de Vrij, in zijn eentje verantwoordelijk voor bijna alle tegendoelpunten, wordt begeerd door Lazio Roma. Daryl Janmaat, de laatste wedstrijden gepasseerd, is in verband gebracht met Arsenal en Newcastle United. Jonathan de Guzman wordt opnieuw geclaimd door Swansea City. En alle spelers, inclusief Jordy Clasie, schijnen zich te mogen verheugen in de belangstelling van Manchester United.
Maar de grootste geweldenaar is natuurlijk Louis van Gaal zelf, niet zonder reden al door Manchester United vastgelegd. Hij heeft Dirk Kuyt, die voor het WK slechts 38 van zijn 98 interlands volledig had gespeeld, in vijf weken tijd opgeleid tot een onmisbare back.
Wat een klasse van Van Gaal! Vlak voor de 34e verjaardag van een speler aantonen dat hij altijd verkeerd gebruikt is en al die jaren maar heeft moeten aanmodderen. Die jongen is helemaal geen aanvaller.
Jammer, hoor. Had een topcarrière kunnen hebben, die Kuyt.
Zondag 6 juli
Beschaafd
Verliezers zijn meestal chagrijnig. Het kost ze moeite om de winnaars hun zege te gunnen en ze zonder mitsen en maren te feliciteren. Zelfs voor de wedstrijd voeren ze al bezwaren aan tegen de speelwijze van tegenstanders, zodat ze in een mogelijk verlies de bevestiging kunnen vinden van het onbeschofte gedrag dat hen te wachten staat. Zo heeft de Duitser Bastian Steinschweiger vast aangegeven dat de Brazilianen wat hem betreft te ver gaan. 'Ik pleit voor gezonde hardheid, maar sommige overtredingen van Brazilië gingen te ver.'
En zo veroordeelde de bondscoach van Costa Rica al bij voorbaat het duikgedrag van Arjen Robben en vindt inmiddels ook iedereen van alles van het intimiderende gedrag van Tim Krul, zeker in Argentinië en Brazilië. We moeten vrezen voor wat ons te wachten staat als het in de halve finale of finale tot een strafschoppenserie zou komen. Koekjes van eigen deeg, zal men zeggen.
Die coach van Costa Rica valt overigens achteraf erg mee. Tijdens de wedstrijd stond hij in een innige omhelzing met Robben, zogenaamd om hem te vragen Costa Rica ook iets van de winst te gunnen. En na afloop was hij wel heel ruimhartig met complimenten: 'Nederland had best veel kansen.'
Zaterdag 5 juli
Buitenspel
Wedstrijden van het Nederlands elftal draaien steeds meer uit op een strijd van Arjen Robben tegen alle verdedigers en middenvelders van de tegenstander. In het geval van Costa Rica zelfs ook nog de aanvallers, maar we mogen er van uitgaan dat dat een uitzondering is. Andere landen offeren heus niet al hun spelers op aan zijn bewaking. Maar ook in die wedstrijden hoeft de bal maar in de richting van Robben te gaan of er zitten drie spelers op zijn lip en er staan er nog minimaal twee klaar om hem zonodig te bespringen. Hij krijgt nu toch geen penalty meer, dus dat kunnen ze veilig doen.
Robben maakt het er ook wel een beetje naar. Als hij de bal krijgt, gaat hij dribbelen en slalommen. En elke bal gáát ook bijna naar hem. Terecht trouwens, want hij is wel erg veel beter dan de rest. Bovendien is hij zo'n beetje de enige die niet voortdurend buitenspel staat. Dus afspelen kan hij hem eigenlijk ook niet.
Buiten het veld eist hij nu ook alle aandacht op. Robin van Persie mag aanvoerder zijn, Arjen Robben heeft het hoogste woord. Prima. Maar wat meldde hij na afloop van de kwartfinale? 'Ik kon het verschil maken, ik vond dat ik nog te weinig gezocht werd.'
Tja. Misschien is het zinvoller als hij van de week even tijd vindt om de buitenspelregels uit te leggen. Dan hoeft hij het misschien ook niet meer allemaal alleen te doen. Want één ding heeft Louis van Gaal er te veel ingehamerd, en met de inbreng van Tim Krul voor de penalty's ook weer getoond: bij hem staat er niemand buitenspel.
Nou ja, behalve Jordy Clasie dan.
Vrijdag 4 juli
James
Het is jammer dat we eerst door Frankrijk-Duitsland heen moesten. Prima voetbal, hoor: verzorgde combinaties, met braaf inschuivende verdedigers, weinig onnodig balverlies van middenvelders en af en toe aardige aanvallende acties. Maar na afloop heb je toch spijt van die 77 plus 6 minuten na de goal. West-Europees geploeter.
Nee, dan Brazilië-Colombia. Niet om aan te zien zo dom, zo onzuiver, zo egoïstisch, zo dwaas en zo voorspelbaar. Maar tegelijkertijd zo gepassioneerd, zo emotioneel, zo hard en zo onredelijk. En soms ineens zo verrassend oogstrelend en hoogstaand. Heerlijk!
Met als middelpunt James Rodriguez. Gave balbehandeling, soepele versnelling, goed inzicht, en toch steeds te veel draaiend, de bal te lang bij zich en de pass te veel de drukte in. Ineffectief en soms zelfs onbeschoft, maar wel een fijne indruk achterlatend, zoals het Zuid-Amerikaanse voetbal als geheel. En dan na afloop in tranen, maar tegelijkertijd trots. 'Zoveel sterren omhelsden me, ze vonden me een goede speler.'
Wat er wel weer dik bovenop lag, zoals David Luiz hem troostte. Beetje jammer dat zo'n speler tegenwoordig niet eens meer in zijn eentje zijn verdriet mag beleven, maar nota bene opgevangen wordt door de tegenstander, die even later uitgelaten zijn rondedansje staat te maken. Is ooit begonnen met Karembeu, die zich ontfermde over Seedorf na diens gemiste penalty; weliswaar na een Europese Nederland-Frankrijk, maar wel met een oriëntaals tintje.
Dan was de aftocht van Neymar gepaster. Die leek een onbeduidend knietje in de rug aan te grijpen om zijn eigen huilende aftocht naar de kleedkamer te maken, toen hij zag dat er voor hem persoonlijk weinig eer meer te behalen viel. Maar voor één keer stelde hij zich niet aan, liet de teamarts na afloop weten. En toch zou het me niet eens verbazen als hij er tegen Duitsland gewoon bij is.
Donderdag 3 juli
Strijdplan
Louis van Gaal was idolaat van Rinus Michels. Tegen Michels keek hij op. Waarom, weet niemand. Goed, Michels was van origine gymleraar, net als Van Gaal, had ook een aardig overwicht op de spelersgroep en trof soms onorthodoxe maatregelen. Maar als het op de methode van trainen aankwam, deed hij maar wat in vergelijking met Van Gaal.
Hooguit kun je vaststellen dat Michels, weliswaar onder invloed van Johan Cruijff, het totaalvoetbal introduceerde en dat hij het lef had om het Nederlands elftal in 1988 anders te laten spelen dan de Hollandse school vereiste. En met succes. Mogelijk heeft dat de bewondering van Van Gaal gewekt en vormt het de basis voor zijn experimenteerdrift op dit WK.
Maar ook bondscoach Jorge Luis Pinto van Costa Rica blijkt een groot fan van Michels. Hij studeerde in Duitsland toen Michels trainer was van FC Köln en nam de gelegenheid te baat om trainingen en wedstrijden te bezoeken. 'In die periode bracht ik veel tijd door met kijken naar en praten met Michels. Ik heb daar veel van geleerd.'
Moeten we ons nu zorgen maken dat Van Gaal tegen Costa Rica indirect genekt wordt door zijn eigen idool? Wat hoop kan bieden: met Köln maakte Michels betrekkelijk weinig klaar.
Woensdag 2 juli
Bravoure
Bravoure past bij goede spelers, zolang die gepaard gaat met bescheidenheid. Robin van Persie toont hoe het hoort. ‘Ik heb het gevoel dat we iedereen kunnen verslaan. Ook Duitsland, ook Brazilië, laat ze allemaal maar komen. Maar ik ben echt onder de indruk van Costa Rica. Als je kijkt wat ze tot nu toe gepresteerd hebben, dat is knap hoor. Geloof me: deze ploeg gaan we geen seconde onderschatten.’
Journalisten moeten zich beperken tot verslag doen, duiden en analyseren, maar gaan graag op de bluftoer. Zie Sjoerd Mossou, die Costa Rica vast overslaat en begint over het ‘prehistorische voetbal’ van Argentinië. ‘Als je Messi bedwingt, dan win je ‘m. Argentinië heeft Lionel Messi, maar wij hebben Bruno Martins Indi.’
Echt sneu is de geldingsdrang van politici na een paar overwinningen. Die anticiperen direct op de toernooiwinst en strijden om de organisatie van de huldiging. Amsterdam is al begonnen met de voorbereiding. Maar Rotterdam wil ook, want er zitten zoveel Feyenoorders in de selectie.
Spelers gun je de wereldtitel, maar sommige Nederlanders verdienen een nederlaagje.
Dinsdag 1 juli
Dom
Matchfixing is iets voor duels in de luwte. De bedoeling is namelijk dat het niet opvalt, zodat er naar hartelust geld mee verdiend kan worden. En als het gaat om grotere wedstrijden, is het zaak om in te zetten op oninteressante details: de eerste ingooi of de tweede gele kaart. Het zou wel typisch iets zijn voor een Afrikaans land om daar maling aan te hebben en het WK te benutten voor wat zakelijk gewin. Per slot van rekening was er in Kameroen al een conflict over geld voordat de spelers bereid waren naar Brazilië af te reizen.
'Winnen we het WK?' zullen ze elkaar gevraagd hebben. Om vervolgens te besluiten dat ze er dan maar voor moesten zorgen er op een andere manier beter van te worden. Zeven 'rotte appels' zouden er zijn, die verantwoordelijk waren voor de 4-0 nederlaag tegen Kroatië. En wat extra centjes waren er misschien wel voor Alexandre Song, als beloning voor zijn lompe rode kaart, en voor Benoit Assou-Ekotto, die ploeggenoot Benjamin Moukandjo een kopstoot gaf. En wie weet zelfs wel voor slachtoffer Moukandjo.
Het zou niemand hoeven te verbazen als ze elkaar in de kleedkamer gierend van de pret weer in de armen gevlogen waren. Uitgeschakeld, maar zakelijk geslaagd. Dat daar in de spotlights van een WK nog een staartje aan zou zitten, zouden ze dan wel weer zien.
Dom natuurlijk. Hoewel, bewijs het maar eens. Hoe meer rotte appels, hoe lastiger dat wordt. En trouwens, het is altijd nog slimmer dan de ideeën van de voetballers van Ghana. Die kwamen naar het WK om wereldkampioen te worden.
Aanvoerder
Never a dull moment met Mario Balotelli, hebben we op het WK weer mogen zien. Kan niet stuk, die man. Alleen belangrijke wedstrijden winnen wil er wel eens bij inschieten. Why always me, vraagt hij zich met regelmaat af als hij scheidsrechters, trainers, medespelers of tegenstanders tegen zich in het harnas heeft gejaagd. Of zijn eigen huis met een vuurpijl in de fik heeft gestoken, ja.
Dat uitgerekend Arsenal een bod van 20 miljoen op hem heeft uitgebracht, is wel verklaarbaar. Die club heeft van oudsher een imago van intense saaiheid. Het spel is er wel op vooruitgegaan sinds Dennis Bergkamp er speelde, maar dat was niet bepaald de persoon om dat imago te veranderen. Dat Cesc Fabregas liever naar Chelsea verkaste dan terug te keren naar Arsenal, zegt alles. Die wil ook wel eens wat beleven. Nog liever Mourinho dan opnieuw Wenger.
Grote strik in zijn hanenkam en op het eerste de beste vliegtuig naar Londen zetten, zou de logische gedachte zijn bij Milan, zou je zeggen. Maar nee, ze willen hem ertoe aanzetten om te blijven door hem de aanvoerdersband aan te bieden.
Je kunt je afvragen of ze gek zijn geworden in Milaan. Maar aan de andere kant, voetballend zullen ze er toch niet meer aan te pas komen tussen het Engelse en Spaanse geweld, en nu kan er in ieder geval nog gelachen worden. Is ook wat voor te zeggen.
Zaterdag 19 juli
Tussenstation
Als jonge speler kun je veel maken. Dat zien mensen graag, dat je zelfvertrouwen en branie toont. Dat je niet bang bent om stelling te nemen. Dat je weet wat je kunt en je daar niet voor schaamt. Geen valse bescheidenheid. Totdat je te ver gaat.
Als jonge speler moet je ook leren wat de impact is van de dingen die je zegt en doet. Zodra je bij een grote club komt, gaan mensen betekenis toekennen aan je woorden. Maakt niet uit of je er verstand van hebt. Maakt ook niet uit waar het over gaat. En eigenlijk maakt het zelfs niet zoveel uit wat je allemaal uitkraamt. Totdat er een oordeel uit spreekt over het cluppie waar ze fan van zijn.
Richairo Zivkovic is zo'n jonge speler, die zich veel kan veroorloven en zelfs gestimuleerd wordt om hoog van de toren te blazen. Totdat hij zich per ongeluk laat ontvallen dat hij, nu hij op zijn 17e al bij Ajax zit, ooit, als hij groot is, wel bij een buitenlandse topclub zou willen spelen. 'Ajax is mijn tussenstation, natuurlijk,' antwoordde hij, ongetwijfeld op een zeer suggestieve vraag van de interviewer.
Dat had hij niet moeten doen. Ajax, een tussenstation. Wat denkt hij wel? De snotneus! Geschrokken van de reacties liet hij per ommegaande elders optekenen dat die woorden 'niet helemaal' klopten. Inderdaad, hij moet eerst maar eens een vaste waarde zien te worden en zijn focus ligt uiteraard de komende tijd volledig op Ajax.
Die heeft zijn lesje geleerd. Maar dat hij gas terugneemt, is onzin natuurlijk. En het is trouwens voor Ajax te hopen dat hij alles doet behalve die club gauw als zijn eindstation te zien. Dat is de pest voor zijn ontwikkeling. In die zin baren de afspraken van Klaassen, Veltman en Van Rhijn om samen nog enkele jaren bij Ajax te blijven grote zorgen.
Vrijdag 18 juli
Kolder
Sinds de eerste wedstrijd van het WK doen de wildste verhalen de ronde over de toekomst van Nederlandse internationals. In eerste instantie ben je geneigd te denken dat het allemaal een graadje overtrokken is, maar naarmate de tijd verstrijkt blijken veel spelers wel degelijk de transfer te maken die hen was toegedicht.
Janmaat, Martins Indi, De Vrij, ze zijn al weg of staan op het punt te vertrekken. En met de enkeling die nog bij zijn club zit, kan dat ook zomaar alsnog gebeuren. Het is zoals zaakwaarnemer Rob Jansen van Daley Blind het formuleert: 'De kolder van vandaag kan morgen zomaar realiteit zijn.'
Hopelijk doen ze het goed, zodat het achteraf niet alsnog kolder blijkt te zijn dat ze daar in het buitenland zitten. Want dat realiteit ook kan veranderen in kolder, laat het gedraai van de FIFA zien in verband met de toekenning van de Gouden Bal aan Lionel Messi.
Oud-trainer Gerard Houllier van de keuzecommissie legt het nog één keer uit: Messi heeft die prijs terecht gekregen, omdat hij de belangrijkste man was van Argentinië en als eerste scoorde in de penaltyserie tegen Nederland. Daardoor haalde hij de finale, een voorwaarde voor het winnen van de prijs.
Waarom Arjen Robben dan genomineerd was, is een raadsel. Hoe het kan dat de Uruguayaan Diego Forlan, vier jaar geleden gestrand in de halve finale, destijds werd gekozen, eveneens.
Het positieve is dat Robben er wel een les voor de toekomst uit kan leren: voor de zekerheid altijd de eerste penalty nemen in een beslissende serie.
Donderdag 17 juli
Slapstick
Rondom grote wedstrijden spelen zich vaak mooie gebeurtenissen af die pas later bekend worden. Zo onthulde de Italiaanse scheidsrechter Nicola Rizzoli dat de Duitser Christoph Kramer na de botsing met de Argentijn Ezequiel Garay totaal de weg kwijt was. 'Is dit de WK-finale?' vroeg hij de scheidsrechter. Je reinste slapstick natuurlijk.
En toch was het zo'n gekke vraag niet. Kramer had eerder pas vier interlands gespeeld en had er helemaal niet op gerekend deze te spelen. Pas na het afhaken van Sami Khedira was hij in de basisopstelling terechtgekomen. Per ongeluk dus eigenlijk. Toen kwam daar die tik tegen zijn hoofd bovenop en moest hij zich logischerwijs heroriënteren.
'Ik wil weten of dit echt de finale is,' zei Kramer toen de verbouwereerde Rizzoli hem vroeg zijn vraag te herhalen. En na de bevestiging: 'Bedankt, het is belangrijk om dat te weten.'
Zeg maar eens dat hij ongelijk had. Het maakt nogal wat uit of je zomaar een partijtje speelt waar bij toeval wat veel mensen op afgekomen zijn of dat het een WK-finale is. In het laatste geval doe je net iets meer je best. Toch was het voor bondscoach Löw reden om hem snel te vervangen.
Dat moet pas echt balen geweest zijn voor Kramer. Realiseer je je net dat je de wedstrijd van je leven staat te spelen, is hij alweer voorbij.
Woensdag 16 juli
Sleuren
Van Ibrahim Afellay al jaren niets positiefs meer gehoord. Door omstandigheden niet geslaagd bij Barcelona en niet meer in staat geweest om bij Schalke uit het dal te klimmen. Zit nu in Barcelona op verlossing te wachten, maar één ding is duidelijk: die wil hij voorlopig nog niet uit Nederland.
Slecht nieuws voor Afellay is dus de dreigende tekst van Khalid Boulahrouz, de nieuwste aanwinst van Feyenoord: 'Ibrahim is mijn beste maatje. Als ik een handje kan helpen dat hij bij Feyenoord komt spelen, zal ik hem zeker hier naartoe sleuren.'
Dat kan nog wel eens een heel getrek en gedoe worden: Ibi die zich schrap zet en Khalid die hemel en aarde beweegt om hem toch over de streep te trekken, zo nodig letterlijk. En ondertussen op Ibi inpratend dat Feyenoord tegenwoordig de club is om ook internationaal aan de bak te komen. Perfecte springplank dus.
Eén ding is duidelijk: Khalid hoeft geen hulp meer van Willem van Hanegem te verwachten. Die is weer eens teleurgesteld afgehaakt, omdat hij onvoldoende draagvlak voelt voor de adviserende rol die hij zou gaan bekleden. 'Het werd niet serieus opgepakt. Ik heb meer het idee dat we de voorbije maanden wat visites over en weer hebben gedaan, maar er is dus niets concreet geworden. Zelfs niet dat ik klankbord zou worden.'
Jammer. Maar het is zoals Graziano Pellè vanuit Southampton zegt: 'Dat is het lot van Feyenoord, het lot van Nederland.' Dat spelers die tot wasdom komen voor de grote competities kiezen, bedoelt hij. En dat onze grote clubs last hebben van knorrende oude iconen, die zich als het erop aankomt meestal niet meer naar het strijdperk laten sleuren maar vanaf de zijlijn iedereen de maat blijven nemen.
Dinsdag 15 juli
Knallen
Als nieuwe speler is het verstandig je een beetje geliefd te maken bij de club die je net heeft gekocht en zijn aanhangers. Nick Viergever heeft dat goed begrepen. 'Wij trainen met 28 man. Er is heel veel jeugdig talent en iedereen kan ballen,' zegt hij over zijn eerste weken bij Ajax. Prima. Maar het is wel de vraag wat zijn oude club ervan vindt als hij eraan toevoegt: 'Dat was bij AZ wel wat anders.'
Wie ook van knallen weet, is Siem de Jong, net vertrokken bij Ajax. Hij heeft precies veertien minuten nodig gehad om zijn eerste doelpunt voor Newcastle United te maken, in de oefenwedstrijd tegen Oldham Athletic. Hij schoot een vrije trap eerst in de muur, maar vuurde vervolgens in de rechter kruising. 'Een verbluffende goal bij zijn debuut!', aldus het Twitter-account van de club. 'Hij draagt de aanvoerdersband en het complete stadion applaudisseert voor zijn doelpunt.'
Siem heeft het geschoten dus, in Newcastle. En hij heeft het niet eens nodig gehad om iets neerbuigends over zijn oude club te zeggen. Hopelijk voor hem laat men het bij Newcastle ook na om over zijn rug rotopmerkingen te maken over zijn broertje Luuk, die in een half jaar tijd tot hetzelfde aantal doelpunten kwam. Het is voor een club ook verstandig om nieuwe spelers die succesvol zijn een beetje te vriend te houden.
Maandag 14 juli
Prijs
Lionel Messi staat normaal gesproken al niet bekend als een vrolijkerd, maar na de WK-finale was zijn uitstraling zelfs voor zijn doen uitgesproken negatief. En dat terwijl hij werd uitgeroepen tot de beste speler van het toernooi. Met een gezicht als een oorwurm nam hij het beeldje in ontvangst, nauwelijks in staat de hoogwaardigheidsbekleders een handje te geven en al helemaal niet bereid om de trofee even boven het hoofd aan het publiek te tonen.
Inmiddels heeft hij er wel een draai aan gegeven door een verhaal op te hangen over het belang van de teamprestatie en te verklaren dat het elftal het land plezier heeft bezorgd door de finale te halen. Maar geen woord over zijn individuele prijs, alsof hij er niet aan herinnerd wil worden.
Gelukkig was Diego Maradona wel direct tot commentaar bereid en volstrekt helder: de prijs was ten onrechte toegekend. 'Messi? Ik zou hem de hemel willen geven als dat mogelijk was. Maar het is niet goed als iemand iets wint dat hij niet had moeten winnen vanwege een of ander marketingplan.'
Maar echt pijnlijk was pas de reactie van FIFA-voorzitter Sepp Blatter tijdens een persconferentie in het Maracanã-stadion: 'Ook ik was enigszins verrast toen ik Messi naar voren zag komen als beste speler van het toernooi.'
Van je vrienden moet je het maar hebben. Maar natuurlijk slaan beiden de spijker op de kop. En van iedereen wist Messi zelf het beste dat er voor het eerst in zijn leven een prijs was die hij niet had mogen krijgen. En juist die moest hij voor het oog van de hele wereld gaan ophalen. Als verliezer. Voor geen prijs liep hij die trappen op. Maar ja, weiger maar eens. Dan ben je ook nog eens een slechte winnaar.
Zondag 13 juli
Duitser
Het is maar goed dat Duitsland in de verlenging nog scoorde, want als het 0-0 was gebleven, was in Nederland vast beweerd dat we eigenlijk net zo goed waren als de wereldkampioen. We hadden dan immers niet verloren van de nieuwe wereldkampioen of van het land dat niet had verloren van die wereldkampioen.
Zo zijn we inmiddels gaan denken, met dank aan Louis van Gaal. Waarbij we overigens over het hoofd zouden zien dat Costa Rica zich dan ook net zo goed zou kunnen noemen als de wereldkampioen. En Griekenland ook. Allemaal landen die niet zouden hebben verloren van landen die niet hadden verloren van het land dat gekroond werd tot wereldkampioen.
Dat blijft ons bespaard, dankzij die ene goal van Mario Götze in de 114e minuut. En natuurlijk dankzij de onversaagde arbeid van Bastian Steinschweiger. Duitser worden ze niet gemaakt. Je kunt hem schoppen, slaan of neerknuppelen, en de Argentijnen deden het allemaal, maar hij weet niet van wijken. En trouwens, als je hem niet schopt, slaat of knuppelt, doet hij het zelf wel. Hij raast over het veld. Nigel de Jong is er niks bij.
Zet daar Messi tegenover, die door fysiek ongemak nog meer zijn momenten moest kiezen dan anders, en het is bijna stuitend dat het nog zo lang duurde voordat het doek viel voor Nederland, Costa Rica en Griekenland. Zo beschouwd stelt die nieuwe wereldkampioen toch niet zoveel voor.
Zaterdag 12 juli
Trots
Natuurlijk zijn alle spelers, Robben en Van Persie voorop, trots op wat het Nederlands elftal op het WK heeft gepresteerd. Het is het woord dat om de zin wordt uitgesproken, en terecht. Derde plek, het is niet niks. Niet verloren ook, volgens de logica van Van Gaal. In ieder geval niet binnen honderdtwintig minuten op de knieën gedwongen.
Met een rol bovendien voor alle drieëntwintig spelers. Tot en met de derde keeper aan toe heeft iedereen in het veld gestaan, als om te benadrukken dat ze het echt met z’n allen hebben gedaan. De teamgeest wordt door iedereen geroemd. En de strijdbaarheid droop ervan af, zelfs nog in de troostfinale.
En met een bondscoach die door de spelers op handen wordt gedragen. Hij maakte voor Nederlandse begrippen ongewone en verrassende keuzes, maar alles wat hij deed was beredeneerd en alles wat hij vooraf zei kwam uit. Zijn wissels waren bijna goud waard.
Trots op elkaar. ‘Op de jongens,’ zeggen Robben en Van Persie. Maar ze realiseren zich dat ze hun ultieme doel niet hebben bereikt. Daarom ontvingen ze hun bronzen medaille wel met blijdschap, maar niet met gejuich, tot verdriet van de Jack van Gelders en de Tom Egbersen. De laatste vond alles namens het volk weer ‘fhanthastisch’.
Ik had liever gezien dat Robin van Persie met de handgebaartjes na zijn penalty tegen Brazilië op die overdreven loftrompetterij had gewezen dan op de vermeende rancune van zijn criticaster Pierre van Hooijdonk. Je kunt namelijk ook te trots zijn.
Persoonlijk ben ik trouwens ook ‘steenkapot’. Maar dan van het juichende commentaar.
Vrijdag 11 juli
Troost
Van Gaal en zijn mannen zijn 'nog steeds heel verdrietig', liet hij weten op de persconferentie. 'Een droom is vervlogen. We hadden een doel. We wilden de wereldtitel winnen. Dat is niet gelukt en dat doet heel pijn, bij iedereen. Dat heb ik gezien en gemerkt.'
Van Gaal claimt zelfs verdrietiger te zijn dan de Brazilianen. 'Je kunt beter met 7-1 verliezen. Dan heb je tenminste duidelijk verloren. Nu blijft het knagen en is het lastig focussen. We waren zo dichtbij.'
Toch is dat raar. Als je nou weet dat je beter flink kunt verliezen dan nipt, ga dan zo spelen dat je òf op een goede manier wint òf afgetekend verliest, zoals Brazilië deed. Ga dan geen angsthazenvoetbal spelen, in de hoop op een luizig goaltje. Dat is niet eens leuk winnen en je creëert je eigen kater bij verlies.
Nou ja, gelukkig is er een troostfinale. In hun peilloze verdriet hebben spelers aangegeven daar geen behoefte aan te hebben, maar het kan juist louterend werken. Je moet toch iets met je verdriet en wat kun je nou beter doen dan nog één keer laten zien dat je hartstikke leuk kunt voetballen tegen een aansprekende tegenstander. En áls je dan toch verliest, wordt het misschien 7-1 of zo, maar dat is minder erg, aldus Van Gaal.
Toch is er een probleempje. Van Gaal wil die troostfinale echt winnen, en dat geldt voor de Brazilianen ook, heeft hun coach Scolari al laten weten. Zij vinden zichzelf namelijk ook erg verdrietig, juist vanwege die 7-1 gek genoeg. En we weten inmiddels hoe het gaat als beide ploegen echt willen winnen: dan doen ze vooral alles om niet te verliezen.
Donderdag 10 juli
Loterij
Dat Louis van Gaal en zijn spelers trots zijn op de wijze waarop Oranje heeft gespeeld, is acceptabel. Het resultaat vergoedt een hoop, voor een deel zelfs dat het spel grote gedeeltes van wedstrijden niet om aan te zien was. Maar om nu te zeggen dat het als het op penalty's aankomt een loterij is, zoals Van Gaal doet, is ongeloofwaardig.
De coach die alles beredeneert en tot in detail voorbereidt. Die de eerste penaltyserie succesvol beïnvloedt door weloverwogen een halve minuut voor het einde van de verlenging de tweede doelman in te brengen. Die kan niet een verloren serie afdoen als een loterij. Daar hoort de hand toch in eigen boezem. Als je heel goed weet wat je allemaal goed hebt gedaan, moet je ook inzien wat je fout hebt gedaan.
Wat op z'n minst heel erg fout ging, was de nazorg na de penalty van Ron Vlaar. Wat blijkt? Toen de keeper juichend en de speler balend hun rug naar de bal hadden gekeerd, rolde deze alsnog richting doel, ogenschijnlijk zelfs tot net over de doellijn. Waar was de doellijntechnologie toen we die nodig hadden? Maar erger nog, waar was de alertheid van Van Gaal, die toch steeds alles doorzag en voorspelde?
Een loterij, kom nou. Gewoon niet goed opgelet. Prima penalty van die Vlaar. Zo'n domper in de penaltyserie zou Argentinië niet meer te boven zijn gekomen.
Woensdag 9 juli
Dood
Het pijnlijkst is en blijft het voor Brazilië. Dat is voor schut gezet door Duitsland en zag daarna aartsvijand Argentinië wel de finale bereiken, waardoor het als gastheer opgezadeld wordt met een eindstrijd die het land niet kan aanzien. Ook voor ons is het rot natuurlijk. Maar als je in de laatste vier uur voetbal niet één doelpunt weet te maken, verdien je het ook niet om in de finale te staan. En dan hoef je daar ook niet rouwig om te zijn, want Duitsland weet het doel inmiddels vrij goed te vinden.
Bijzondere halve finale was het trouwens. Messi tegen Robben. Maar beiden werden nauwelijks bereikt, dus werd er honderdtwintig minuten lang niet gevoetbald. De wedstrijd was dood. Eigenlijk heeft niemand gewonnen, alleen heeft Argentinië niet verloren.
De jongens hebben geen zin in de wedstrijd om de derde plaats. Logisch. Toch zou een wedstrijdje tegen Brazilië een heel goede gelegenheid kunnen zijn om eindelijk eens een lekkere pot te gaan voetballen en samen met de Brazilianen weer tot leven te komen.
Dinsdag 8 juli
Schaamteloos
Je kunt een unieke prestatie leveren, je kunt geschiedenis schrijven en je kunt het voetbal vermoorden. En Duitsland doet het allemaal tegelijk. Op de een of andere manier weten Duitsers in het voetbal nooit wanneer het genoeg is geweest. Of het nou de afscheidswedstrijd van Johan Cruijff is, Europees voetballer van de eeuw, of de halve finale van het WK tegen het gastland, hét voetballand van de wereld, ze weten het feest te verstieren en het voetbalplezier te vergallen.
'Dit is prachtig, behalve als je uit Brazilië komt.' Iets dergelijks zei Frank Snoeks na vier doelpunten binnen tien minuten in de eerste helft. Ik zou het graag om willen draaien: dit is vreselijk, behalve als je uit Duitsland komt. 'We hopen niet dat het weer een verlenging wordt,' zeiden wij thuis met het oog op de nachtelijke eindtijd. Maar achteraf hadden we er met liefde een korte nachtrust voor over gehad.
Als wij Spanje inmaken, doen we dat in een enerverende wedstrijd pas na heftige strijd, en vooral ver bij Spanje vandaan. Als Duitsers gehakt maken van een tegenstander, doen ze dat in diens eigen huis, zonder ook maar een moment twijfel te laten bestaan over hun suprematie. Het was de halve finale van het WK, en er was zelfs geen enkele reden om nog naar de tweede helft te gaan kijken.
En als je dat wel deed, werd je nog gestraft ook. Het ergste kwam op het laatst: de gepijnigde blik van Manuel Neuer bij het tegendoelpunt van Brazilië. Zelfs de eretreffer wist hij van zijn glans te ontdoen in zijn ambitie zijn doel schoon te houden.
Het is maar de vraag of Nederland de finale tegen deze Duitsers moet willen spelen. Nou ja, het is in ieder geval ver van huis.
Maandag 7 juli
Kwaliteit
De groep waarmee Louis van Gaal tijdens het WK werkt is zo goed, dat door Europese topclubs zelfs jacht gemaakt wordt op de reserves en notoire foutenmakers. Stefan de Vrij, in zijn eentje verantwoordelijk voor bijna alle tegendoelpunten, wordt begeerd door Lazio Roma. Daryl Janmaat, de laatste wedstrijden gepasseerd, is in verband gebracht met Arsenal en Newcastle United. Jonathan de Guzman wordt opnieuw geclaimd door Swansea City. En alle spelers, inclusief Jordy Clasie, schijnen zich te mogen verheugen in de belangstelling van Manchester United.
Maar de grootste geweldenaar is natuurlijk Louis van Gaal zelf, niet zonder reden al door Manchester United vastgelegd. Hij heeft Dirk Kuyt, die voor het WK slechts 38 van zijn 98 interlands volledig had gespeeld, in vijf weken tijd opgeleid tot een onmisbare back.
Wat een klasse van Van Gaal! Vlak voor de 34e verjaardag van een speler aantonen dat hij altijd verkeerd gebruikt is en al die jaren maar heeft moeten aanmodderen. Die jongen is helemaal geen aanvaller.
Jammer, hoor. Had een topcarrière kunnen hebben, die Kuyt.
Zondag 6 juli
Beschaafd
Verliezers zijn meestal chagrijnig. Het kost ze moeite om de winnaars hun zege te gunnen en ze zonder mitsen en maren te feliciteren. Zelfs voor de wedstrijd voeren ze al bezwaren aan tegen de speelwijze van tegenstanders, zodat ze in een mogelijk verlies de bevestiging kunnen vinden van het onbeschofte gedrag dat hen te wachten staat. Zo heeft de Duitser Bastian Steinschweiger vast aangegeven dat de Brazilianen wat hem betreft te ver gaan. 'Ik pleit voor gezonde hardheid, maar sommige overtredingen van Brazilië gingen te ver.'
En zo veroordeelde de bondscoach van Costa Rica al bij voorbaat het duikgedrag van Arjen Robben en vindt inmiddels ook iedereen van alles van het intimiderende gedrag van Tim Krul, zeker in Argentinië en Brazilië. We moeten vrezen voor wat ons te wachten staat als het in de halve finale of finale tot een strafschoppenserie zou komen. Koekjes van eigen deeg, zal men zeggen.
Die coach van Costa Rica valt overigens achteraf erg mee. Tijdens de wedstrijd stond hij in een innige omhelzing met Robben, zogenaamd om hem te vragen Costa Rica ook iets van de winst te gunnen. En na afloop was hij wel heel ruimhartig met complimenten: 'Nederland had best veel kansen.'
Zaterdag 5 juli
Buitenspel
Wedstrijden van het Nederlands elftal draaien steeds meer uit op een strijd van Arjen Robben tegen alle verdedigers en middenvelders van de tegenstander. In het geval van Costa Rica zelfs ook nog de aanvallers, maar we mogen er van uitgaan dat dat een uitzondering is. Andere landen offeren heus niet al hun spelers op aan zijn bewaking. Maar ook in die wedstrijden hoeft de bal maar in de richting van Robben te gaan of er zitten drie spelers op zijn lip en er staan er nog minimaal twee klaar om hem zonodig te bespringen. Hij krijgt nu toch geen penalty meer, dus dat kunnen ze veilig doen.
Robben maakt het er ook wel een beetje naar. Als hij de bal krijgt, gaat hij dribbelen en slalommen. En elke bal gáát ook bijna naar hem. Terecht trouwens, want hij is wel erg veel beter dan de rest. Bovendien is hij zo'n beetje de enige die niet voortdurend buitenspel staat. Dus afspelen kan hij hem eigenlijk ook niet.
Buiten het veld eist hij nu ook alle aandacht op. Robin van Persie mag aanvoerder zijn, Arjen Robben heeft het hoogste woord. Prima. Maar wat meldde hij na afloop van de kwartfinale? 'Ik kon het verschil maken, ik vond dat ik nog te weinig gezocht werd.'
Tja. Misschien is het zinvoller als hij van de week even tijd vindt om de buitenspelregels uit te leggen. Dan hoeft hij het misschien ook niet meer allemaal alleen te doen. Want één ding heeft Louis van Gaal er te veel ingehamerd, en met de inbreng van Tim Krul voor de penalty's ook weer getoond: bij hem staat er niemand buitenspel.
Nou ja, behalve Jordy Clasie dan.
Vrijdag 4 juli
James
Het is jammer dat we eerst door Frankrijk-Duitsland heen moesten. Prima voetbal, hoor: verzorgde combinaties, met braaf inschuivende verdedigers, weinig onnodig balverlies van middenvelders en af en toe aardige aanvallende acties. Maar na afloop heb je toch spijt van die 77 plus 6 minuten na de goal. West-Europees geploeter.
Nee, dan Brazilië-Colombia. Niet om aan te zien zo dom, zo onzuiver, zo egoïstisch, zo dwaas en zo voorspelbaar. Maar tegelijkertijd zo gepassioneerd, zo emotioneel, zo hard en zo onredelijk. En soms ineens zo verrassend oogstrelend en hoogstaand. Heerlijk!
Met als middelpunt James Rodriguez. Gave balbehandeling, soepele versnelling, goed inzicht, en toch steeds te veel draaiend, de bal te lang bij zich en de pass te veel de drukte in. Ineffectief en soms zelfs onbeschoft, maar wel een fijne indruk achterlatend, zoals het Zuid-Amerikaanse voetbal als geheel. En dan na afloop in tranen, maar tegelijkertijd trots. 'Zoveel sterren omhelsden me, ze vonden me een goede speler.'
Wat er wel weer dik bovenop lag, zoals David Luiz hem troostte. Beetje jammer dat zo'n speler tegenwoordig niet eens meer in zijn eentje zijn verdriet mag beleven, maar nota bene opgevangen wordt door de tegenstander, die even later uitgelaten zijn rondedansje staat te maken. Is ooit begonnen met Karembeu, die zich ontfermde over Seedorf na diens gemiste penalty; weliswaar na een Europese Nederland-Frankrijk, maar wel met een oriëntaals tintje.
Dan was de aftocht van Neymar gepaster. Die leek een onbeduidend knietje in de rug aan te grijpen om zijn eigen huilende aftocht naar de kleedkamer te maken, toen hij zag dat er voor hem persoonlijk weinig eer meer te behalen viel. Maar voor één keer stelde hij zich niet aan, liet de teamarts na afloop weten. En toch zou het me niet eens verbazen als hij er tegen Duitsland gewoon bij is.
Donderdag 3 juli
Strijdplan
Louis van Gaal was idolaat van Rinus Michels. Tegen Michels keek hij op. Waarom, weet niemand. Goed, Michels was van origine gymleraar, net als Van Gaal, had ook een aardig overwicht op de spelersgroep en trof soms onorthodoxe maatregelen. Maar als het op de methode van trainen aankwam, deed hij maar wat in vergelijking met Van Gaal.
Hooguit kun je vaststellen dat Michels, weliswaar onder invloed van Johan Cruijff, het totaalvoetbal introduceerde en dat hij het lef had om het Nederlands elftal in 1988 anders te laten spelen dan de Hollandse school vereiste. En met succes. Mogelijk heeft dat de bewondering van Van Gaal gewekt en vormt het de basis voor zijn experimenteerdrift op dit WK.
Maar ook bondscoach Jorge Luis Pinto van Costa Rica blijkt een groot fan van Michels. Hij studeerde in Duitsland toen Michels trainer was van FC Köln en nam de gelegenheid te baat om trainingen en wedstrijden te bezoeken. 'In die periode bracht ik veel tijd door met kijken naar en praten met Michels. Ik heb daar veel van geleerd.'
Moeten we ons nu zorgen maken dat Van Gaal tegen Costa Rica indirect genekt wordt door zijn eigen idool? Wat hoop kan bieden: met Köln maakte Michels betrekkelijk weinig klaar.
Woensdag 2 juli
Bravoure
Bravoure past bij goede spelers, zolang die gepaard gaat met bescheidenheid. Robin van Persie toont hoe het hoort. ‘Ik heb het gevoel dat we iedereen kunnen verslaan. Ook Duitsland, ook Brazilië, laat ze allemaal maar komen. Maar ik ben echt onder de indruk van Costa Rica. Als je kijkt wat ze tot nu toe gepresteerd hebben, dat is knap hoor. Geloof me: deze ploeg gaan we geen seconde onderschatten.’
Journalisten moeten zich beperken tot verslag doen, duiden en analyseren, maar gaan graag op de bluftoer. Zie Sjoerd Mossou, die Costa Rica vast overslaat en begint over het ‘prehistorische voetbal’ van Argentinië. ‘Als je Messi bedwingt, dan win je ‘m. Argentinië heeft Lionel Messi, maar wij hebben Bruno Martins Indi.’
Echt sneu is de geldingsdrang van politici na een paar overwinningen. Die anticiperen direct op de toernooiwinst en strijden om de organisatie van de huldiging. Amsterdam is al begonnen met de voorbereiding. Maar Rotterdam wil ook, want er zitten zoveel Feyenoorders in de selectie.
Spelers gun je de wereldtitel, maar sommige Nederlanders verdienen een nederlaagje.
Dinsdag 1 juli
Dom
Matchfixing is iets voor duels in de luwte. De bedoeling is namelijk dat het niet opvalt, zodat er naar hartelust geld mee verdiend kan worden. En als het gaat om grotere wedstrijden, is het zaak om in te zetten op oninteressante details: de eerste ingooi of de tweede gele kaart. Het zou wel typisch iets zijn voor een Afrikaans land om daar maling aan te hebben en het WK te benutten voor wat zakelijk gewin. Per slot van rekening was er in Kameroen al een conflict over geld voordat de spelers bereid waren naar Brazilië af te reizen.
'Winnen we het WK?' zullen ze elkaar gevraagd hebben. Om vervolgens te besluiten dat ze er dan maar voor moesten zorgen er op een andere manier beter van te worden. Zeven 'rotte appels' zouden er zijn, die verantwoordelijk waren voor de 4-0 nederlaag tegen Kroatië. En wat extra centjes waren er misschien wel voor Alexandre Song, als beloning voor zijn lompe rode kaart, en voor Benoit Assou-Ekotto, die ploeggenoot Benjamin Moukandjo een kopstoot gaf. En wie weet zelfs wel voor slachtoffer Moukandjo.
Het zou niemand hoeven te verbazen als ze elkaar in de kleedkamer gierend van de pret weer in de armen gevlogen waren. Uitgeschakeld, maar zakelijk geslaagd. Dat daar in de spotlights van een WK nog een staartje aan zou zitten, zouden ze dan wel weer zien.
Dom natuurlijk. Hoewel, bewijs het maar eens. Hoe meer rotte appels, hoe lastiger dat wordt. En trouwens, het is altijd nog slimmer dan de ideeën van de voetballers van Ghana. Die kwamen naar het WK om wereldkampioen te worden.